دی ۱۵، ۱۳۸۹

سندی از وجود کتاب های از بین رفته ایران باستان

در دیدار و گفتگویی که با دکتر ژاله آموزگار در دفتر مجله بخارا انجام شده است از ایشان پرسیده می‌شود: "اخیراً مقاله‏اى با نام «از شاهنامه تا خداى‏نامه» از دکتر خالقى مطلق خواندم. ایشان در انتهاى مقاله در پیوستى، فهرستى از عناوین کتاب‏هاى پهلوى ارائه کرده‏اند که اکنون در دست ما نیستند این آثار به نوعى در هجوم‏هاى پى‏درپى تاریخى ما از بین رفته‏اند. آیا این آثار همان ادبیات مکتوب و یا بخشى از آن نبوده‏اند؟ آیا نمى‏توان بر این عقیده بود که آثار بسیارى چون خداى‏نامه پیش از ساسانیان نیز داشته‏ایم؟"
دکتر ژاله آموزگار در پاسخ بدین پرسش عنوان می‌کنند که: "جاى هیچ شک و تردیدى در این موضوع وجود ندارد. براى تأیید گفته شما باید بگویم اوستایى که امروز در دست ماست، در دوره ساسانى مکتوب شده است. و تنها یک‏ چهارم از آن فعلاً در دست ماست. در کتاب هشتم دین کرت نام همه بخش‏هاى اوستا آن روز ذکر شده که بسیارى از آنها اکنون در دست نیست و گواه آن است که بخش‏هایى از آن از بین رفته است. از طرف دیگر ما کتاب‏هایى به نام «اِوِن نامک» به معناى «آیین‏نامه» داشته‏ایم که امروز تنها یک نمونه از آن را در دست داریم. و این کتاب‏ها نشانه‏اى از این بوده‏اند که براى هر موضوعى در ایران آداب و رسومى وجود داشته است که مکتوبش مى‏کردند.
مطالب مجموعه کتاب‏هاى دین کرت نیز مربوط به دوره ساسانیان است که به صورت فعلى پس از اسلام تدوین شده است. با شما موافقم این آثار وجود داشته‏اند اما از بین رفته‏اند."
این سندی است که نشان می‌دهد کتاب‌های زیادی از ایران باستان از بین رفته است و امروز به دست ما نرسیده است.
Share

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر